Podwyższenie lub obniżenie alimentów – kiedy jest możliwe?

Ustalenie wysokości alimentów najczęściej odbywa się na etapie postępowania rozwodowego lub separacyjnego. Wraz z upływem czasu sytuacje życiowe – zarówno osoby uprawnione (zazwyczaj dziecka)  jak i zobowiązanej (zazwyczaj jednego z rodziców) mogą się zmieniać, co może prowadzić do konieczności modyfikacji wysokości tych świadczeń.

Rozważając wniosek o zmianę wysokości świadczenia alimentacyjnego należy wziąć pod uwagę kilka czynników:

1. Czy doszło do zmiany sytuacji finansowej zobowiązanego do zapłaty alimentów?  – jednym z głównych powodów zmiany alimentów jest zmiana tzw. możliwości zarobkowych  zobowiązanego ojca lub matki. Na przykład, jeśli płatnik alimentów uzyska lepiej płatną pracę lub zwiększą się jego możliwości zarobkowe w związku z uzyskaniem dodatkowych uprawnień może być uzasadnione zwiększenie kwoty alimentów. Sytuacja może być również odwrotna, przykładowo gdy zobowiązany napotka pewne trudności i w skutek choroby lub wypadku ograniczone zostaną jego lub jej możliwości zarobkowe, wtedy może być uzasadnione obniżenie kwoty alimentów.
2. Czy doszło do zmiany potrzeb dziecka? – wraz z rozwojem dziecka mogą zmieniać się jego potrzeby, co również może wpłynąć na wysokość wymaganych alimentów. Na przykład, jeśli dziecko zaczyna uczęszczać do szkoły średniej lub rozwija się w sposób, który wymaga dodatkowych kosztów (np. zajęcia pozalekcyjne, opieka medyczna), może pojawić się potrzeba zwiększenia świadczeń. Nie bez znaczenia pozostaje znaczny wzrost kosztów pokrycia nawet nie zmienionych potrzeb, dlatego inflacja często jest wskazywana jako powód zmiany świadczenia.
3. Czy nastąpiła trwała zmiana wyżej wskazanych czynników? – należy pamiętać, że zasadniczo alimenty są zasądzane na dłuższy czas. Aby skutecznie domagać się podwyższenia lub obniżenia alimentów należy wykazać, że doszło do (względnie) trwałej zmiany potrzeb dziecka lub możliwości zarobkowych zobowiązanego. Jednorazowy wydatek lub jeden miesiąc bez premii może okazać się niewystarczającym argumentem.

Jak zmienić wysokość alimentów?

Alimenty mogą być zmienione na podstawie porozumienia stron, jednak z uwagi na fakt, że jest to bardzo istotny czynnik zawsze rekomenduję, aby sformalizować nowe warunki płatności alimentów, np. przez ugodę sądową.

Jeśli strony nie dojdą do porozumienia pozostaje skierowanie sprawy do sądu. W toku postępowania musimy wykazać, że istnieją wyżej opisane podstawy do zmiany wartości świadczenia. Wbrew pozorom nie trzeba wielu miesięcy, aby zgromadzić te dowody. W istocie większość masz już obok siebie, wystarczy je odpowiednio opisać.

Warto pamiętać, że już na etapie składania pozwu o podwyższenie alimentów można zawnioskować o tzw. zabezpieczenie i uzyskiwać zmienione świadczenie jeszcze przed formalnym zakończeniem sprawy.

Czy 800 plus wpływa na wartość świadczenia alimentacyjnego?

Wiele osób zwraca się do mnie z pytaniem czy może obawiać się lub żądać zmniejszenia świadczenia alimentacyjnego w związku z podwyższeniem świadczenia 500+ na świadczenie 800+. Nie przedłużając należy odpowiedzieć jasno – ta zmiana nie ma żadnego wpływu na wysokość świadczenia alimentacyjnego.

Zgodnie z art. 135 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają m.in. świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2023 r. poz. 810 i 1565), czyli popularne świadczenia 800 plus (wcześniej 500 plus).

Co ryzykuje składając pozew o podwyższenie alimentów?

Wiele moich klientów wzbrania się przed założeniem sprawy o podwyższenie alimentów. Obawy są jednak w większości przypadków nieuzasadnione.

Należy pamiętać, że w wyniku pozwu o podwyższenie alimentów zasadniczo sąd nie obniży dotychczas otrzymywanego świadczenia, w najgorszym scenariuszu pozostawi je na dotychczasowym poziomie.

Jeśli masz pytania lub wątpliwości w indywidualnej sprawie – zachęcam do kontaktu!