W ostatnich dniach, kwestia podziału majątku wspólnego po rozwodzie niewiernych małżonków stała się przedmiotem intensywnych dyskusji w świetle wyroku Sądu Najwyższego. Sąd potwierdził, że zdrada małżonka to ważny powód uzasadniający ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym.
Co to jest majątek wspólny małżonków?
Zasadniczo, w każdym małżeństwie obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Oznacza to, ze fikcyjnie przyjmujemy, że istnieją 3 majątki – majątek żony, majątek męża i majątek wspólny. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, wszystko co nabywamy w czasie trwania związku małżeńskiego zasila majątek wspólny. W szczególności chodzi o:
- wynagrodzenie za pracę oraz dochody z innej działalności każdego z małżonków,
- składki zewidencjonowane na subkoncie w ZUS,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego,
- prawo do lokalu – spółdzielcze, na podstawie umowy najmu lub nabyte wskutek zasiedzenia,
- akcje i udziały w spółkach kapitałowych.
Co z majątkiem wspólnym po rozwodzie?
Rozwód skutkuje ustaniem wspólności majątkowej, ale samo formalne zakończenie małżeństwa nie wystarczy! Majątek należy podzielić. Można to zrobić umownie lub na podstawie wyroku sądowego. W przypadku podziału umownego, zasadniczo strony mają dowolność co do samego podziału, jak i formy umowy, jednak należy pamiętać, że w przypadku gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość należy zachować formę aktu notarialnego.
Gdy strony nie mogą się porozumieć pozostaje sądowy podział majątku. Podstawową zasadą, którą powinien kierować się sąd jest równy podział majątku, jednak z tzw. ważnych powodów sąd może ustalić nierówne udziały.
Zdrada małżonka ma znaczenie przy podziale majątku po rozwodzie!
W ostatnim czasie Sad Najwyższy wydał bardzo istotny wyrok, który rzuca nowe światło na delikatne zagadnienie równości udziałów majątkowych w kontekście zachowania moralnego jednego z małżonków. Sąd Najwyższy jednoznacznie uznał, że zdrada małżonka, jako czynnik etyczny i społeczny, jest zatem istotnym elementem decydującym o podziale majątku.
W razie pominięcia w ocenie „ważnych powodów” czynnika winy rozkładu pożycia, w istocie dochodziłoby do tego, że małżonek niewinny, oprócz dolegliwych następstw osobistych i społecznych rozwodu, byłby także narażony na realne, dotkliwe konsekwencje podziału majątku zgodnie z zasadą równości udziałów. Przeczyłoby to dostrzeżonej na tle wykładni art. 43 § 2 k.r.o. potrzebie uwzględnienia etycznego wymiaru „ważnych powodów”, obligującego do rozważenia, czy za odstąpieniem od tej zasady przemawiają także czynniki słusznościowe.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
16 listopada 2023 r., sygn. akt: II CSKP 1401/22
To orzeczenie, które cieszy, bo będzie stanowiło ważny argument w procesach o podział majątku wspólnego. Nowa linia orzecznicza uzasadnia również, żeby co najmniej dwukrotnie zastanowić się przy decyzji o ustalaniu winy przy rozkładzie pożycia małżeńskiego, ponieważ będzie ona miała skutek nie tylko przy ewentualnych alimentach na byłego małżonka, ale i przy podziale majątku.
